Blogtour: Emma wil leven – Josha Zwaan

Josha Zwaan bekeek hiervoor vele uren filmmateriaal van de documentaire en sprak met Emma’s ouders, zus, vriendinnen, docenten, artsen en behandelaars.
Ze vroeg zich hierbij af hoe ze het verhaal van Emma, maar ook van de mensen die haar geprobeerd hadden te helpen, het beste recht kon doen. Ze besloot om alle betrokken in het boek hun stem te laten behouden en het verhaal vanuit al deze perspectieven te vertellen. Josha Zwaan leefde zich in in al die personen en keek door hun ogen naar het verhaal en zo ontstond er een mozaïek aan stemmen die Emma’s verhaal vertellen. De stem van Emma is te horen in fragmenten uit haar dagboek en brieven.

Een moeilijke taak, waar ze naar mijn mening perfect in geslaagd is. Zowel in het neerzetten van de impact van anorexia als in het vereeuwigen van Emma.
Het is Emma die voorop staat in het boek. Wie ze was en hoe ze innig werd liefgehad door familie en vrienden. De vele verhalen vertellen samen de strijd van Emma tegen anorexia en de verdrietige afloop maar ook de mooie momenten in haar leven en de “gewone“ dingen die bij het leven van een jong meisje horen.

In het voorwoord zeggen de ouders dan ook dat het niet alleen een verdrietig verhaal is maar ook een verhaal van hoop.
De hoop die ze op de been hield, de hoop op een wonder en de hoop die Emma wist vast te houden. Maar vooral ook een boek met een verhaal van hoop omdat Emma een boodschap wilde achterlaten die misschien verschil kan maken voor anderen. En omdat de ouders van Emma hopen dat dit boek, samen met de documentaire en de theatervoorstelling een bijdrage kunnen leveren aan meer begrip voor mensen die kampen met eetstoornissen of andere psychische ziekten.

Dit is een boek dat je zelf moet lezen, voelen en ervaren.

Met dit boek, dat zo oprecht, intens en gevoelvol geschreven is, moet dat toch zeker lukken. En mijn hoop is dan ook dat veel mensen dit mooie intense verhaal zullen lezen en inderdaad anders gaan kijken naar psychische ziektes. Zonder vooroordelen en altijd de persoon zullen blijven zien en niet de ziekte die een persoon heeft. In het boek is te lezen hoe moeilijk dit is wanneer iemand door een psychische ziekte totaal verandert en daardoor persoon en ziektebeeld nog maar moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn.

Het is dan ook mooi gedaan dat het boek het leven van Emma van jongs af aan beschrijft, ook voordat er sprake was van anorexia. Je ziet een warm gezin met natuurlijk zo nu en dan strubbelingen en een vrolijke, koppige en levendige Emma.
Het boek staat vol foto’s van het gezin en Emma, met als laatste foto een onherkenbare en magere Emma. Het geeft in de mooie foto’s en de vrolijke uitstraling ervan een beeld van de mooie momenten die er ook waren. Dit in schrijnend contrast met de zorgen en lijdensweg die ook deel van het leven van Emma en haar familie was.
Een pad dat heel langzaam en eerst nog onzichtbaar begon, eerst waren er wat zorgen om Emma. Er wordt hulp gezocht maar niets bijzonders gevonden.
Dan het eerste signaal dat er iets mis is en vanuit daar naar de diagnose anorexia en het overlijden van Emma.

Het is een verhaal van vallen en opstaan, van herstellen en weer terug vallen, van gedwongen opnames en weer naar huis mogen gaan. Het is onvoorstelbaar wat dit voor Emma en haar familie betekend moet hebben. Het is verdrietig om te lezen hoe alleen Emma zich kon voelen en hoe zij zich in de steek gelaten voelde door haar ouders. Net zo aangrijpend is het om te lezen dat haar ouders niet anders konden dan ingrijpen omdat het leven van Emma op het spel stond. Hoe meer je leest over Emma en haar familie hoe meer ze onder je huid kruipen door wat ze vertellen over Emma en doordat ook hun wereld naast de ziekte van Emma getoond wordt.
Ik kon de woede en onmacht van Emma zo goed begrijpen, wanneer ze het gevoel had dat ze niets meer te vertellen heeft of wanneer ze verdrietig was dat haar ouders haar niet vertrouwen. Het boek liet me ook voelen en ervaren hoe moeilijk / onmogelijk het voor Emma was om te eten en hoe vol onbegrip de wereld daar op kon reageren. En hoe pijnlijk en kwalijk dit was voor Emma.
Tegelijkertijd voelde ik ook diep mee met de ouders en familie die Emma zagen afglijden en haar altijd wilden helpen maar soms ook gewoon niet meer wisten wat te doen. Ik heb dan ook diep respect voor de manier waarop ze Emma los hebben kunnen laten.

Het is moeilijk om dit te beschrijven. Dit is een boek dat je zelf moet lezen, voelen en ervaren. Een ervaring die je niet in de koude kleren zal gaan zitten want het is een heftig verhaal dat mij diep wist te raken. Ik was dan ook na het slot helemaal van de kaart en zeer onder de indruk. Niet alleen vanwege het verdrietige einde maar ook doordat de ouders van Emma in het voorwoord gelijk hadden.
Dit is inderdaad ook een boek van hoop, wie weet kan het anorexia patiënten en hun familie helpen. En als vele mensen het lezen en er over praten of schrijven komt er misschien meer begrip voor deze ziekte.