Gelezen: Jelena – Ronald van Assen

Jelena schrijft hierover in de ik vorm en begint haar verhaal net voordat de Duitsers hun dorp bereiken. Zo nu en dan richt ze het woord tot de lezer om iets toe te lichten of om aan te geven dat ze eerlijk vertelt en het aan de lezer laat om te oordelen. Dit werkt goed en geeft je echt het gevoel dat het verhaal aan jou persoonlijk verteld wordt.
Wat ze vertelt is hard en gruwelijk. Het is vreselijk dat een onschuldig 15-jarig meisje dit mee moet maken. Het is begrijpelijk en verdrietig om te lezen hoe ze ’s nachts gillend wakker wordt en dat wat ze meegemaakt heeft haar voor de rest van haar leven met geestelijke littekens heeft achtergelaten.

Stap voor stap vertelt ze wat haar overkomt en hoe de gedachte aan wraak haar op de been houdt. En hoe ze de mogelijkheid krijgt om wraak te nemen doordat ze lid mag worden van een groep partizanen. Met één van de mensen van die groep ontstaat er een band en dat is mooi om te lezen. De rest van de groep komt niet zo goed naar voren.
In de tocht naar het hoofdkwartier van de partizanen begint haar leven bij het verzet en doodt ze zowel Duitsers als noodgedwongen ook onschuldige mensen. Als lezer hoor je hoe jong en verdrietig ze is en hoe ze in een klap volwassen is geworden. Het verhaal geeft goed aan hoe gecompliceerd en overweldigend de gevoelens van Jelena zijn. Je maakt mee hoe ze tegelijkertijd onzeker is en zich wil bewijzen, maar ook wraakgedachtes heeft die er niet om liegen.

De tocht naar het hoofdkwartier is wat te uitgebreid beschreven en er is wat weinig interactie tussen de leden van de groep. Later krijgt Jelena de leiding over een groep vrouwelijke partizanen en daar gebeurt wel meer tussen de personages. De leden van deze groep gaan ook echt voor je leven. Jelena is nog heel jong om aan het hoofd van een eigen groep te staan maar blijkt dit verstandelijk goed aan te kunnen. Ze is slim en doelgericht en weet waar ze voor staat. Maar gevoelsmatig kan ze het maar nauwelijks aan. De balans hiertussen komt heel sterk en overtuigend over. Het is alleen jammer dat het je allemaal verteld wordt, het is in het hele boek meer “tell dan show“. Wat prima is op de momenten dat er gruwelijke taferelen beschreven worden, die zijn zo intens dat het anders misschien te overweldigend zou worden. Maar op andere momenten is het wel een gemis.

Wat Jelena en de andere vrouwen moeten doen, wat ze meemaken en de keuzes waarvoor ze komen te staan zijn hartverscheurend om te lezen. Zeker omdat je ze door de beschrijvingen van Jelena goed leert kennen. Als lezer maak je mee hoe succesvol de groep van Jelena is en hoe hoog de prijs voor dat succes is. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Jelena er langzaam maar zeker aan onder door gaat en haar grip op de werkelijkheid lijkt te verliezen.
Alleen wraak lijkt haar nog op de been te houden en als lezer wil je weten of ze de kans krijgt om wraak te nemen, en hoop je eigenlijk dat ze het los kan laten voordat ze eraan kapot gaat. Zodat je met interesse en meeleven doorleest om bij het einde van het boek te komen.