Recensie: Reset – Blake Crouch

In het verhaal heeft neurowetenschapper Helena Smith iets voortgebracht waarmee herinneringen niet alleen opnieuw beleefd kunnen worden maar ook veranderd kunnen worden. En de gevolgen daarvan zijn ongelofelijk vergaand. De wereld wordt in chaos gestort zonder dat de mensen weten wat er aan de hand is want deze uitvinding wordt angstvallig geheim gehouden.
Het begint ermee dat vele mensen te kampen krijgen met F.M.S. (False Memory Syndrome). Hierbij hebben ze opeens een extra set levensherinneringen die heel echt aanvoelen en die tot verwarring en zelfs zelfmoord leiden.
Wanneer Barry Sutton, rechercheur bij de NYPD niet kan voorkomen dat een vrouw van een wolkenkrabber springt kan hij haar laatste woorden niet uit zijn hoofd zetten “Mijn zoon is gewist“. Hij gaat zich verdiepen in het leven van deze vrouw en in F.M.S.

Barry ontdekt dat mensen in het hele land wakker worden in een geheel ander leven dan dat waarin ze in slaap vielen. Zijn moeizame zoektocht brengt hem bij Helena en haar uitvinding en dat zet zijn leven vele malen totaal op zijn kop. Alles wat hij denkt te weten over herinneringen en het beleven van tijd moet hij opzij zetten en een nieuwe werkelijkheid moet hij omarmen om de wereld voor een ramp te behoeden.

Een boek dat je na het lezen nog lang bij blijft.

Het boek heeft een wat moeizame start waarin je als lezer de achtergronden van Barry en Helena leert kennen en het vreemde verschijnsel F.M.S. En dat is best veel wat in één keer op je afkomt. Maar het is absoluut de moeite om door te lezen. Het verhaal wordt steeds interessanter en fascinerender. Door de uitgebreide introductie kun je in de rest van het verhaal hierop terugvallen en valt het zelfs bij hele snelle wisselingen nog prima te volgen.
Het eerste basisverhaal over Barry en over Helena en hoe zij elkaar ontmoeten blijft de basis van het boek. Maar daarnaast zullen zij door de uitvinding van Helena vele alternatieve levens leiden doordat hun herinneringen veranderen. Dit geeft aparte, vreemde situaties die wat sciencefiction aspecten hebben. Tegelijkertijd is er sprake van een grote dreiging wat veel spanning oproept en komen mensen met elkaar in botsing door uiteenlopende doelen en wensen.

Er wordt in het begin heen en weer gesprongen in de tijd zodat je als lezer de hoofdpersonen en wat hen drijft goed leert kennen. Helena blijkt met haar uitvinding vooral haar moeder te willen helpen die door ziekte steeds meer herinneringen kwijt raakt. Maar ze raakt betrokken bij een sponsor met heel andere plannen met de uitvinding. Bovendien wil deze sponsor wel heel ver gaan met het experimenteren met de uitvinding en komt Helena voor een enorm dilemma te staan.
Barry is gescheiden en heeft zijn dochter verloren, voor hem zou het een wonder zijn om de herinneringen aan de dood van zijn kind te kunnen veranderen. Wat zou hij doen als hij de keuze had?

Vanaf het moment dat je als lezer de mogelijkheden en de gevaren begrijpt van wat Helena uitgevonden heeft gaat het verhaal in een razend tempo. Er wordt heel snel in de tijd heen en weer gegaan. Levens worden meerdere keren beleefd. En de achtergronden en vreselijke gevolgen van F.M.S. worden pijnlijk duidelijk.
Dit klinkt vaag omdat het spoiler gehalte hierbij heel hoog is en omdat het je pas echt duidelijk wordt wanneer je het zelf leest. Dit kan ik je zeker aanraden want het is een hele aparte en fascinerende leeservaring. Als lezer wordt je geacht het idee te accepteren dat er geen heden en geen verleden is, alleen het nu. En daardoor staat er nooit iets vast, kan de werkelijkheid veranderd worden. Hoe dat zit en hoe dat werkt weet de auteur ontzettend goed en overtuigend over te brengen zodat je daar als lezer helemaal in mee kunt gaan.

Tijdlijnen lopen door elkaar en herinneringen veranderen. Dat heeft grote gevolgen voor de mensen en de wereld. Er worden meerdere scenario’s geschetst waarin de uitvinding van Helena een rol speelt. Steeds weer blijken er menselijke hebbelijkheden als eigenbelang en verlangen naar macht voor problemen te zorgen. Maar zelfs wanneer er sprake is van goede bedoelingen loopt het uit de hand. Er wordt diep ingegaan op de ethische vragen over het kunnen manipuleren van herinneringen en wat herinneringen voor mensen betekenen.
Op andere momenten kan het boek gruwelijk en spannend zijn of juist heel ontroerend.

Het is geen boek om even te lezen maar wel een boek om helemaal in te duiken. Zo nu en dan moet je snel schakelen omdat er veel achter elkaar gebeurd en tijdlijnen elkaar snel opvolgen. Maar het is een verhaal dat je vast houdt en ondanks de vele wisselingen een sterke basis heeft en goed in elkaar zit. Het is zeker een verhaal dat mij na het lezen nog lang nableef.