Gelezen: De Witpenmerel – Jan Zegers

Het boek is fictie, maar gevoed door de werkelijkheid. De auteur zegt hierover:
De in het boek beschreven personages zijn aan de verbeelding van de schrijver ontsproten en enige vergelijking kan alleen op toeval berusten. Ik maak een uitzondering voor Karin. Met haar medewerking en gestimuleerd door haar openheid in persoonlijke gesprekken, heb ik de persoon van Mischa, en met de nodige vrijheid in de tekst, haar jeugd als leidraad genomen voor het eerste deel van het boek.

Wanneer je de tekst op de achterflap leest over een ontspoort meisje en een getraumatiseerde man die elkaar op een bepaald punt in hun leven tegenkomen wekt de titel verbazing op. Wat kan het verband zijn tussen een vogel en een ontmoeting die leidt tot drie helse jaren? In het laatste deel blijkt dat er een triest en ook mooi verband bestaat tussen een van de hoofdpersonen en een Witpenmerel die ze wel ziet maar niet kan bereiken. Het is mooi hoe ze uit zo iets kleins als een vogel moed en troost kan vinden.

Het boek bestaat uit drie delen.
In het eerste deel worden Mischa Deurloo en William Volleman geïntroduceerd.
Beschreven wordt hoe Mischa vanaf haar twaalfde jaar steeds meer haar eigen weg gaat en langzaam maar zeker los slaat. In de loop van de jaren verslechterd het contact met haar ouders en haar zusje, raakt ze verslaafd en belandt ze zelfs in een jeugdinrichting. Uiteindelijk loopt ze weg en woont in Antwerpen.
Daar ontmoet ze William, een boer uit Nederland. William is een eenzelvige man die stukken ouder is en nogal wat geestelijke bagage heeft. Toch spreken ze af met elkaar, ieder met eigen motieven.

Deel twee is het grootste en meest uitgebreide deel. Hierin leer je de moeder van Willam kennen en William als kind, puber en man. Hier ontdek je zijn liefde voor het boerenwerk en de genegenheid die hij voelt voor zijn nieuwe stiefvader. Maar ook hoe zijn toekomst verpest en bemoeilijkt wordt door zijn onvermogen om goed sociaal contact te maken en de vernederingen die hij ondergaat door zijn stiefbroers.

Deel drie gaat verder waar het eerste deel stopt en laat de heftige en verstrekkende gevolgen zien van de ontmoeting tussen Mischa en William. Een beschrijving van drie jaren vol vernederingen en verdriet volgt.

Helaas heeft het boek me ondanks het intense en trieste onderwerp me niet weten te boeien. Na het lezen bleef ik met een erg onvoldaan gevoel achter. Niet alleen vanwege het abrupte einde maar omdat ik de potentie zag van een mooi interessant en menselijk verhaal maar het niet tot z’n recht zag komen. Bijna nooit wist het verhaal of de personages me te raken of werd ik meegesleept door de gebeurtenissen.
Het taalgebruik is erg afstandelijk en wekt meer de indruk van een verslag dat gedaan wordt dan van een roman. Er is weinig dat je meemaakt of mee kunt voelen als lezer. Het is meer tell dan show en weet daardoor een beeld te geven door de hoeveelheid informatie maar roept geen betrokkenheid op.
Ook de karakters leer je kennen door wat over ze geschreven wordt en door de grote gebeurtenissen in hun leven. Maar je leerde ze niet echt als mens kennen. William en zijn moeder komen het best tot hun recht. Met name in deel 2, voordat William Mischa ontmoet. Hier vang je een glimp op van echte mensen waar je wel meer over wil lezen. Maar in het laatste deel is er geen inzicht in wat William voelt en beweegt en wat hem tot deze extreme daad heeft gedreven. Natuurlijk kun je het als lezer wel verstandelijk beredeneren door wat er allemaal in deel 2 verteld is maar dat is niet genoeg om te overtuigen.
De overgangen in tijd en situaties in het boek zijn abrupt en geven regelmatig het gevoel dat je iets mist in het verhaal. Dit leest niet prettig en komt de overtuigingskracht van het verhaal niet ten goede.

Wat mij betreft is het boek helaas geen aanrader.