Gelezen: Jaarringen – Karel Eykman

Karel Eykman (1936) schreef meer dan 1000 liedjes, meer dan 60 boeken (waarvoor hij onder andere een Gouden en een Zilveren Griffel kreeg). Ook schreef hij voor de krant, radio, tv en theater.
Hij werkte mee aan vele televisie programma’s van de afgelopen vijftig jaar, zoals De Stratemakeropzeeshow, De film van Ome Willem, Het Klokhuis en Sesamstraat.

Het boek heeft een zeer toepasselijke titel en cover die bij ieder gedicht weer terug komt. Naast ieder gedicht staat de afbeelding van de jaarringen van een boom met het jaartal van het gedicht erin. Net als bij een boom kun je in dit boek de jaarringen van het leven van Karel Eykman zien en tellen.
Het boek start met de inhoudsopgave van de gedichten, ieder met jaartal en titel. De titels van de gedichten zeggen vaak al iets over de lading, maar weten ook regelmatig te verrassen.
Achterin het boek staan aantekeningen van de auteur waarin hij wat extra achtergronden geeft bij de gedichten. Zowel op persoonlijk gebied als over zijn werk. Het is een interessante aanvulling op zijn gedichten.

Het eerste gedicht (1936) heet Een keerpunt in de geschiedenis en vertelt hoe de kleine Karel op school 1936 een belangrijke datum vond omdat hij toen geboren werd. En dat de geschiedenisleraar eigenlijk iets anders bedoelde waardoor de hele klas moest lachen. Een lieve en vertederende start.
Het laatste gedicht (2016) heeft als titel Voor als ik niet meer schrijf en is één van mijn favorieten. Hier spreekt de angst voor ouder worden en vergeten. Maar het geeft ook perfect weer wat ik voelde bij het lezen van het boek. Namelijk dat mooie en nare momenten toch samen je leven maken.

De losse gedichten zijn wisselend in de indruk die ze maken, ze zijn niet onaantrekkelijk maar niet buitengewoon goed te noemen. Maar het geheel van een tachtigjarig leven in een notendop is geweldig. Hoe Karel Eykman in deze korte stukjes vertelt over zijn leven, de wereld om hem heen en zijn gevoelens is heel knap gedaan.
Al lezende zie je de wereld van 80 jaar geleden naar nu. Een stuk geschiedenis komt voorbij: de Tweede Wereldoorlog, de watersnoodramp, de kroning van koning Beatrix en veel meer. Ook het veranderen van normen en waarden zie je langzaam maar zeker gebeuren in al deze jaren. De verschillende tijdsbeelden komen heel duidelijk naar voren.
De lezer ziet Karel Eckman als kind, jongen, vader, opa. Maar ook als minnaar, zoon en echtgenoot. Je ziet hem groeien, veranderen, worstelen met zijn geloof en hoe hij begint met schrijven.

De eerste zoen, persoonlijke dilemma’s, studeren, liefde, familie, werk, religie, het eerste vriendje van z’n dochter, muziek, vader zijn, ouder worden, carrière maken, schrijven, muziek, kijk op de wereld. Dit alles en meer zet hij neer in deze 80 gedichten.
Tijdens het lezen raakte ik dan ook steeds meer in de ban van dit levensverhaal. In fragmenten, benoemen van frustratie en gevoelens, feiten en meningen, het vertellen van levensgebeurtenissen en het voelbaar maken van de tijdgeest geeft Karel Eckman zijn leven op prachtige en persoonlijke wijze weer.
De toon van de gedichten is wisselend van bruisend / levenslustig naar weemoedig / melancholiek of boos / geïrriteerd, liefdevol of….Wat niet anders dan logisch genoemd kan worden in een leven dat al 80 jaarringen kent.

Jaarringen zet een beeld neer van een ietwat gecompliceerd en gepassioneerd man die met dit boek de geschiedenis van zijn leven op prachtige wijze neergezet heeft.