Recensie: Het duizend eilanden experiment – Frank van Dongen

De tienjarige Jack Newman woont met zijn ouders in een woongroep voor ex-drugsverslaafden, de volwassenen in zijn groep zijn nu verslaafd aan hun virtuele wereld en hebben nauwelijks aandacht voor hem. Jack wil echter meer en gaat zelfs naar buiten. Zo maakt hij kennis met een aantal mensen die hem laten ervaren hoe het is om offline te leven.
Hij is er van overtuigd dat hij een tweelingbroer (Redmond) heeft die verdwenen is maar iedereen om hem heen zegt dat hij zich maar wat verbeeldt.
Wanneer Jack het spel Alpha War ontdekt raakt hij ook verslaafd aan het virtuele leven. Het spel gaat over een buitenaardse invasie die de wereld bedreigd en Jack gaat er helemaal in op. Hij hoe dan ook het spel winnen en dreigt hierbij zijn grip op de werkelijkheid te verliezen.

In het boek zie je Jack opgroeien van kind naar jong volwassene en in de loop van de jaren wordt er van alles opgebouwd in het verhaal. Jack gaat in de loop van de jaren op onderzoek uit naar antwoorden op vragen die hij heeft vanwege het spel en naar wat er met zijn broer gebeurd is. Dit zorgt voor een flink aantal verhaallijnen zoals onder andere:

• Het Alpha War spel waar veel meer mee aan de hand blijkt te zijn. Is dit wel fictief?
• Het verhaal van zijn broer ergens ver weg in het heelal op een onbekende plek waar hij en andere jonge mensen wonen in een mysterieus gebouw.
• Het ontstaan van SoNet en het machtsmisbruik van dit instituut dat alles voor de mens regelt.
• Wat is er gebeurd met de expeditie die naar Mars ging?
• De ontwikkeling van Jack als persoon en zijn zoektocht naar antwoorden die hem naar nieuwe paden leidt maar ook zorgt voor grote gevaren en een verantwoordelijke taak. Problemen zijn nog niet opgelost of nieuwe ontstaan alweer. En de antwoorden die hij vindt leiden veelal naar nieuwe vragen en schokkende ontdekkingen.
• Een genetisch programma met grote gevolgen
• Onderzoeken naar onder andere kunstmatige intelligentie

Het is veel en dat maakt het moeilijk om in het verhaal te komen en om vat te krijgen op wat de hoofdlijn van het boek is. Uiteindelijk komt dit allemaal goed en komen zelf onwaarschijnlijke lijnen samen zodat er een gecompliceerd maar helder verhaal ontstaat. Maar dat duurde voor mij te lang, zeker ook omdat er weinig tegenover staat in de persoonlijke verhalen. Wat er gebeurt met Jack en met zijn broer is erg afstandelijk geschreven. Je leert ze niet kennen, het is meer óver hen dan vanuit hen. Ik mis hun innerlijke stem en wat hen drijft. Soms is er opeens een stuk waarbij ze even tot leven komen en ze niet alleen maar interessant zijn.

Want dat zijn ze zeker, wat ze doen, meemaken en de werelden waarin ze leven zijn intrigerend en zeer goed uitgewerkt. Zonder moeite kan ik me de wereld voorstellen waarin alles virtueel is en hoe dat moet zijn voor iemand als Jack die regelmatig hieraan probeert te ontsnappen. Ook de verhaallijnen die ik eerder noemde zijn boeiend en zetten aan tot denken.
Het is heel wisselend hoe ik dit vond lezen: er zijn stukken die ik saai en langdradig vind terwijl ik andere stukken verslonden heb.
Al met al is het voor mij moeilijk om een eenduidige mening over dit boek te geven.